Przesłanie funkcjonariuszowi faksem rozkazu personalnego o zwolnieniu go ze służby ma charakter informacyjny i nie może wywołać żadnych skutków prawnych.
Funkcjonariusz Straży Granicznej złożył raport o zwolnienie ze służby. Poprosił też o przesłanie mu rozkazu personalnego na wskazany przez niego numer faksu. Po jego otrzymaniu, nie czekając na doręczenie oryginału rozkazu, złożył on odwołanie od otrzymanej decyzji kwestionując podane w nim składniki uposażenia. Organ odwoławczy w wydanym postanowieniu stwierdził jednak niedopuszczalność złożonego odwołania. Czy miał rację i czy mógł odstąpić od jego merytorycznego zbadania?
Tak. Postępowanie odwoławcze rozpoczyna się od badania przez organ drugiej instancji dopuszczalności odwołania i zachowania terminu do jego wniesienia. Stwierdzenie zaistnienia przyczyny wskazującej na niedopuszczalność wniesionego środka zaskarżenia, czy też jego wniesienie po terminie nakłada na organ odwoławczy obowiązek wydania w tej sprawie postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie (postanowienie ostateczne).Tak wynika z art. 134 Kodeksu postępowania administracyjnego (k.p.a.). W takiej sytuacji merytoryczne rozpatrzenie odwołania nie jest możliwe. Prowadziłoby, bowiem do wydania orzeczenia dotkniętego wadą nieważności, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a., czyli do wydania decyzji bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa (tak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 16 kwietnia 2014 r. II SA/Wa 227/14).
Niedopuszczalność odwołania może wynikać z przyczyn o charakterze przedmiotowym i podmiotowym. Do tej pierwszej kategorii, zdaniem WSA w Warszawie (uzasadnienie wyroku z 16 kwietnia 2008 r. II SA/Wa 1038/07) zalicza się brak przedmiotu zaskarżenia. Jako, że odwołanie przysługuje od decyzji, nie będzie ono dopuszczalne, gdy decyzja nie weszła do obrotu prawego, tj. pomimo, że została wydana, nie została stronie prawidłowo doręczona. Tylko, bowiem prawidłowe doręczenie decyzji organu pierwszej instancji stwarza stronie możliwość jej zaskarżenia do organu odwoławczego.
Warto przypomnieć, że zgodnie z art. 109 § 1 k.p.a. decyzję doręcza się stronom na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. W pierwszym przypadku oznacza to, że strona jest uprawniona do otrzymania decyzji w oryginale, z własnoręcznym podpisem osoby reprezentującej organ. Nie stanowi, zatem wypełnienia dyspozycji określonej w art. 109 k.p.a. doręczenie stronie kopii decyzji, a takie cechy nosi decyzja doręczona stronie w formie tzw. faksu, jej odpisu czy wyciągu z protokołu posiedzenia organu.
Przesłanie dokumentu (decyzji) faksem nie można też uznać za doręczenie za pomocą środków elektronicznych. Takie doręczenie, zgodnie z art. 391 § 1 k.p.a., następuje, za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (DzU z 2013 r. poz. 1422 oraz z 2015 r. poz. 1844), jeżeli strona lub inny uczestnik postępowania spełni jeden z następujących warunków:
– złoży podanie w formie dokumentu elektronicznego przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu administracji publicznej;
– wystąpi do organu administracji publicznej o takie doręczenie i wskaże organowi administracji publicznej adres elektroniczny;
– wyrazi zgodę na doręczanie pism w postępowaniu za pomocą tych środków i wskaże organowi administracji publicznej adres elektroniczny.
Określony w tym przepisie sposób komunikacji może być stosowany tylko i wyłącznie, po spełnieniu warunków w nim wskazanych. W doktrynie podkreśla się, iż w takich przypadkach w aktach sprawy powinien znajdować się dokument np. wniosek, pismo, dokument elektroniczny z bezpiecznym podpisem, zawierający zgodę na korzystanie ze środków komunikacji elektronicznej.
Należy zatem uznać, że przesłanie funkcjonariuszowi faksem rozkazu personalnego o zwolnieniu go ze służby w Straży Granicznej było jedynie realizacją jego prośby i miało wyłącznie charakter informacyjny. Oznacza to, że nie mogło wywołać żadnych skutków prawnych.
podstawa prawna: art. 45 ust. 3 ustawy z 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1643 ze zm.)
