NSA: Świadectwa ukończenia szkół Milicji Obywatelskiej upoważniają do wpisu na listę KPOF
Dyplomy lub świadectwa szkół oficerskich lub podoficerskich, o których mowa w art. 26 ust. 7 pkt 2 ustawy o ochronie osób i mienia, świadczą o spełnieniu wymagań stawianych osobom ubiegającym się o wpis na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej, niezależnie od tego, czy zostały wystawione przez szkołę Policji czy Milicji Obywatelskiej – uznały sądy administracyjne.
A. W. (inicjały) złożył wniosek o wpisanie go na listę Kwalifikowanych Pracowników Ochrony Fizycznej. Do wniosku dołączył kserokopię świadectwa ukończenia Szkoły Podoficerskiej Milicji Obywatelskiej, kserokopię świadectwa złożenia egzaminu na chorążego Milicji Obywatelskiej, kserokopię rozkazu personalnego o mianowaniu na aspiranta sztabowego Policji, kserokopię zaświadczenia o ukończeniu szkolenia w ramach doskonalenia zawodowego Policji, kserokopię zaświadczenia z CSP w Legionowie oraz kserokopię świadectwa służby.
Podlaski Komendant Wojewódzki Policji wydał jednak decyzję odmowną w sprawie wniosku A. W. o wpis na listę kwalifikowanych pracowników ochrony fizycznej. Organ uznał bowiem, że nie może uznać świadectw i dyplomów szkół funkcjonujących przed utworzeniem Policji, tj. świadectw szkół Milicji Obywatelskiej, za dokumenty potwierdzające spełnienie wymogu posiadania przygotowania teoretycznego, praktycznego w zakresie wyszkolenia strzeleckiego, samoobrony, technik interwencyjnych oraz znajomości przepisów prawa związanych z wykonywaniem ochrony osób i mienia.
Komendant Główny Policji utrzymał w mocy decyzję szefa podlaskiej Policji.
Organ stwierdził, że przedstawione przez wnioskodawcę dokumenty są wydane przez Milicję Obywatelską, a nie przez Policję, więc nie mogą być uznane za dokumenty potwierdzające kwalifikacje wymagane przez art. 26 ust. 3 pkt 8 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o ochronie osób i mienia. Faktu tego nie zmienia okoliczność, iż ustawą z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji uznano funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej za funkcjonariuszy Policji oraz ukończone przez nich kursy i szkolenia bez konieczności ich powtarzania w nowo powołanej formacji.
W marcu 2015 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną decyzję, z uwagi na naruszenie przepisów postępowania (sygn. akt VI SA/Wa 2553/14), ale w kwietniu 2017 roku Naczelny Sąd Administracyjny uchylił wyrok WSA i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania (sygn. akt II GSK 2183/15).
NSA uznał, że organy nie naruszyły przepisów postępowania i jasno umotywowały swoje stanowisko. Wskazał, że ponownie rozpoznając sprawę WSA winien rozważyć i ocenić stanowisko organu dot. zastosowania art. 29 ust. 5 pkt 1 ustawy o ochronie, zgodnie z którym (w brzmieniu adekwatnym dla potrzeb sprawy) odmowa wpisu na listę następuje w formie decyzji administracyjnej właściwego komendanta wojewódzkiego Policji, w przypadku, gdy pracownik ochrony fizycznej nie spełnia wymogów, o których mowa w art. 26 ust. 3 ww. ustawy. Sąd kasacyjny podkreślił także, że WSA powinien stwierdzić jednoznacznie, czy prawidłowe jest stanowisko organu, że przedstawione przez skarżącego świadectwo ukończenia Szkoły Podoficerskiej Milicji Obywatelskiej nie jest dokumentem potwierdzającym spełnienie wymogu określonego w art. 26 ust. 1 i 3 pkt 8 w zw. z art. 26 ust. 7 pkt 2 ustawy o ochronie, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r. oraz winien zająć merytoryczne stanowisko w odniesieniu do innych dokumentów przedstawionych przez stronę, w tym m.in. odnośnie do zaświadczenia o ukończeniu przez skarżącego szkolenia w ramach doskonalenia zawodowego Policji.
Wyrokiem z 29 września 2017 r., sygn. akt VI SA/Wa 1366/17, WSA w Warszawie uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję. WSA uznał za nieprawidłowe stanowisko organu, że przedstawione przez skarżącego dokumenty nie są dokumentami potwierdzającymi spełnienie wymagań określonych w art. 26 ust. 3 pkt 8 w zw. z art. 27 ust. 7 pkt 2 ustawy o ochronie w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.
Zdaniem Sądu, organy nieprawidłowo przyjęły, że ustawodawca chciał wykluczyć z kręgu osób uprawnionych do wpisania na listę kwalifikowanych pracowników ochrony tych, którzy uzyskali świadectwa szkół Milicyjnych (resortu spraw wewnętrznych). Zdaniem Sądu, takie odczytywanie wskazanego przepisu wskazywałoby na nieracjonalność ustawodawcy, który uznawałby, że kadry wyszkolonych Milicjantów, którzy następnie przez wiele lat pracowali w Policji i byli odpowiednio przygotowani do pełnienia tej służby (co sam ustawodawca uznał w art.149 ustawy o Policji), a także podnosili podczas jej pełnienia swą wiedzę i wyszkolenie zawodowe, odbywając szkolenia, nie są osobami mogącymi wykazać się wiedzą i doświadczeniem niezbędnym do wykonywania pracy jako pracownicy ochrony. Sąd uznał, że dokonana przez organ interpretacja art. 26 ust. 7 pkt 2 ustawy o ochronie wprowadza w istocie dyskryminację ze względu na wiek i rodzaj kończonej szkoły (moment uzyskania dyplomu). Tymczasem kryterium, co wynika z brzmienia art. 26 ust. 23 pkt 8 ustawy, winno być przygotowanie teoretyczne i praktyczne w zakresie wyszkolenia strzeleckiego, samoobrony, technik interwencyjnych oraz znajomość przepisów prawa związanych z wykonywaniem ochrony osób i mienia, a zatem wiedza i praktyka (posiadane umiejętności praktyczne).
Sąd uznał, że nie można zakładać, że racjonalny ustawodawca premiuje we wpisie na listę kwalifikowanych pracowników ochrony osoby niedoświadczone kosztem osób posiadających fachową wiedzę i umiejętności oraz doświadczenie zawodowe.
WSA wskazał, że skarżący z chwilą rozwiązania Milicji Obywatelskiej stał się funkcjonariuszem Policji, przy czym Minister, jak wynika z kserokopii rozkazu personalnego z lipca 1999 roku, nadał mu stopień aspiranta sztabowego Policji (dziewiąty stopień w hierarchii policyjnej). Oznacza to, że skarżący w 1999 r. spełniał warunki do przyznania tego stopnia (art. 49 ust. 1 ustawy o Policji), w tym m.in. ukończenie szkoły podoficerskiej, a za szkołę podoficerską Policji uznano w tej dacie szkołę podoficerską Milicji.
Tym samym za niezasadny uznano argument organu, że Szkoła Podoficerska Milicji Obywatelskiej to nie to samo co Szkoła Podoficerska Policji, o której mowa w art. 26 ust. 7 pkt 2 ustawy o ochronie. Nadto za przyjęciem interpretacji, iż ukończeniem podoficerskiej szkoły Policyjnej jest również ukończenie podoficerskiej szkoły Milicji Obywatelskiej przemawia także treść art. 32 Konstytucji RP.
W związku z powyższym Sąd stwierdził, że przepis art. 26 ust. 3 pkt 8 w zw. z ust. 7 pkt 2 oraz w związku z przepisami ustawy o Policji, w tym w szczególności art. 149, należy rozumieć w taki sposób, że wprowadza on kryterium posiadania przygotowanie teoretyczne i praktyczne w zakresie wyszkolenia strzeleckiego, samoobrony, technik interwencyjnych oraz znajomość przepisów prawa związanych z wykonywaniem ochrony osób i mienia, a spełnienie wskazanych w ust. 3 pkt 8 wymogów potwierdzają dyplomy lub świadectwa uczelni, szkół oficerskich lub podoficerskich Policji lub Straży Granicznej niezależnie od daty ich ukończenia i zmieniającej się nazwy lub jednostki pod którą podlega.
Naczelny Sąd Administracyjny w pełni podzielił stanowisko Sądu I instancji, że dyplomy lub świadectwa szkół oficerskich lub podoficerskich, o których mowa w art. 26 ust. 7 pkt 2 ustawy o ochronie, świadczą o wymaganych kwalifikacjach wnioskującego, niezależnie od tego, czy zostały wystawione przez szkołę Policji czy Milicji Obywatelskiej (sygn. akt II GSK 1114/18).
NSA zgodził się również z argumentem wyrażonym w zaskarżonym wyroku, że za powyższą wykładnią przemawia również art. 149 ust. 1 i 3 ustawy o Policji, który stanowi, że z chwilą rozwiązania Milicji Obywatelskiej jej funkcjonariusze stają się policjantami, a w ciągu 3 miesięcy Minister Spraw Wewnętrznych nada im odpowiednie stopnie policyjne. Tym samym sam ustawodawca uznał za równoważne doświadczenie i wiedzę zdobyte w Milicji Obywatelskiej z tym osiągniętym w Policji. Wobec tego na gruncie ustawy o ochronie osoby, które ukończyły szkoły Milicji Obywatelskiej nie mogą być traktowane gorzej od tych, które ukończyły szkoły policyjne.
Z tych powodów NSA uznał, że zaprezentowana wykładnia art. 26 ust. 7 pkt 2 ustawy o ochronie jest prawidłowa i takie jej rozumienie zapewnia realizację zasady równości wobec prawa, określonej w art. 32 Konstytucji.
Ponadto, NSA stwierdził, że taką samą wykładnię ww. przepisów zaakceptował Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14 czerwca 2018 r., sygn. akt II GSK 848/18. Stanowisko wyrażone w tym orzeczeniu NSA w pełni podzieliło.
