21 stycznia 2020′ odbyło się posiedzenie sejmowej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Przedmiotem posiedzenia Komisji było rozpatrzenie informacji na temat realizacji Programu Modernizacji Służb Mundurowych.

Informację Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji o realizacji w 2018 r. „Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej i Służby Ochrony Państwa w latach 2017 – 2020” (druk nr 71) przedstawił Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji Paweł Szefernaker. Uzupełniającą informację o efektach rzeczowych Programu Modernizacji przedstawił Dyrektor Departamentu Budżetu MSWiA Władysław Budzeń.

Minister Paweł Szefernaker zapewnił, że program rozwoju powstanie jeszcze w tym roku. Warte podkreślenia jest stwierdzenie – zapewnienie ministra Szefernakera, iż w ustawie rozwojowej będzie położony nacisk na wzrost uposażeń w służbach mundurowych.

Informację Najwyższej Izby Kontroli o realizacji Programu modernizacji Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu w latach 2017-2020 Informację Najwyższej Izby Kontroli omówił wiceprezes Marek Opioła, natomiast dyrektor Departamentu Kontroli Marek Bieńkowski przedstawił Informację w formie prezentacji. (w załączniku).

Marek Opioła podkreślił, że inicjatywa kontroli wyszła od samej Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych. Przedmiotem kontroli była ustalenie, czy program modernizacji jest realizowany zgodnie z założeniami. Poinformował o czasie trwania kontroli oraz wymienił kontrolowane jednostki. Kontrolę prowadził Departament Porządku i Bezpieczeństwa NIK.
– w ocenie NIK w latach 2017-2018 środki finansowe zostały wydatkowane w zasadzie prawidłowo w kwotach wynikających z ustawy modernizacyjnej. Pozwoliło to zrealizować inwestycje budowlane, dostawy sprzętu oraz wyposażenia funkcjonariuszy. Ze środków Programu Modernizacji wypłacono również założone podwyżki uposażeń funkcjonariuszy i wynagrodzeń dla pracowników cywilnych. Jednak przygotowanie i realizacja programu nie była pozbawiona nieprawidłowości i wymaga działań naprawczych. Minister SWiA nie wyegzekwował od podległych  komendantów mierników, które umożliwiałyby kierownictwu ministerstwa dokonanie oceny wpływu wydatków na poprawę bezpieczeństwa publicznego i ochronę obywateli oraz poprawę konkurencyjności wynagrodzeń funkcjonariuszy i pracowników na rynku pracy.

Uwagi końcowe.

1. Zdaniem NIK nie jest możliwe dokonanie oceny możliwości osiągnięcia przez poszczególne służby określonych w ustawie celów tj. zwiększenia sprawności i skuteczności działań formacji, ponieważ do oceny efektów Programu przyjęto typowe mierniki produktu, bądź kwotowy wzrost wynagrodzeń a nie stopień osiągnięcia przez formacje założonych celów.
2. Wypłacone w służbach podwyżki spowodowały, że średnie uposażenie funkcjonariuszy w okresie 2016 – 2018 wzrosło od 8,4% w Straży Granicznej do 8,9 % w Policji. W SOP o 16,4 % dzięki dodatkowym środkom. Jednak wartość względna uposażeń funkcjonariuszy wyrażana relacją do średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, spadła w tym okresie o 2,5 punktu procentowego w Policji.
3. Niekonkurencyjne płace zdaniem NIK miały wpływ na odchodzenie funkcjonariuszy ze służby. Od grudnia 2016′ do grudnia 2018′ stan zatrudnienia zmniejszył się o ponad 3 tysiące funkcjonariuszy

W informacji o wynikach kontroli NIK sformułowała następujące wnioski pokontrolne:

• Wniosek do Prezesa Rady Ministrów o rozważenie zmiany sposobu finansowania służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo wewnętrzne państwa – w opinii NIK zasadne jest ustanowienie stabilnego systemu finansowania służb uwzględniającego z jednej strony możliwości finansowe budżetu państwa a z drugiej potrzeby obywateli w zakresie bezpieczeństwa wewnętrznego – mogło by to być na przykład powiązane nakładu na bezpieczeństwo wewnętrzne z produktem krajowym brutto, analogicznie, jak zostało skonstruowane finansowanie sił zbrojnych.

Wnioski pokontrolne do MSWiA

• możliwie szybkie podjęcie w porozumieniu z komendantami podległych formacji – realnych systemowych i skutecznych działań w celu poprawy sytuacji kadrowej podległych formacji zarówno w odniesieniu do funkcjonariuszy, jak i pracowników cywilnych.
• pilne wprowadzenie mierników progów satysfakcji realizacji poszczególnych przedsięwzięć Programu na lata 2019 – 2020. Mierniki te powinny pozwolić na ocenę wpływu modernizacji na bezpieczeństwo obywateli oraz ocenę stopnia realizacji Programu Modernizacji.

W odpowiedzi na wystąpienie wiceprezesa NIK minister Szefernaker poinformował, iż sondaże wskazują na niemal 100 – procentowe poczucie bezpieczeństwa w miejscu zamieszkania, jakie deklarują Polacy. Natomiast Dyrektor Budzeń polemizował z ustaleniami NIK w kwestii relacji wartości uposażeń funkcjonariuszy do średniego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Pan dyrektor tak dalece się zagalopował w swej wypowiedzi , że mówiąc o kolejnych podwyżkach w latach 2019-2020 – powiedział: „przewidziane były dwie podwyżki: 300 zł od 1 stycznia 2017 roku i 309 zł od 1 stycznia 2019′. W międzyczasie W WYNIKU STARAŃ KIEROWNICTWA – dodatkowa podwyżka, ta która była od 1 stycznia 2019′ to nie było 309 zł a 655 zł. Teraz od 1 stycznia 2020′ jest kolejna podwyżka o 500 zł. Tak, że w przeciągu tych trzech, czterech lat – przeciętne uposażenie zwiększyło się o 1408 zł. To jest około 33 do 35 %. – trudno mówić o nie motywacyjnym charakterze tych podwyżek. Trudno mówić, że za małe są podwyżki, skoro takie są uwarunkowania budżetowe i okołobudżetowe – zakończył polemikę dyrektor Budzeń.

Obecny na posiedzeniu Komisji przewodniczący Zarządu Krajowego NSZZ Funkcjonariuszy Straży Granicznej Marcin Kolasa, odnosząc się do między innymi do wypowiedzi dyrektora Budzenia zwrócił uwagę, że już na etapie powstawania Programu Modernizacji Federacja Związków Zawodowych Służb Mundurowych podkreślała, że przewidziane w nim nakłady na wzrost uposażeń są za małe. – Dopiero protesty służb mundurowych doprowadziły do podpisania w dniu 8 listopada 2018′ Porozumienia dzięki któremu od 1 stycznia 2019′ nastąpił wzrost uposażeń funkcjonariuszy średnio o 650 zł a teraz od 1 stycznia 2020′ o kolejne 500 zł – SZKODA, ŻE PAN DYREKTOR PRZEDSTAWIAJĄC TE WZROSTY UPOSAŻEŃ ZAPOMNIAŁ O TYM POROZUMIENIU…  Marcin Kolasa przypomniał też, że Federacja Związków Zawodowych Służb Mundurowych  od dawna postuluje przyjęcie rozwiązania finansowania bezpieczeństwa wewnętrznego, sugerowanego dzisiaj przez NIK w oparciu o produkt krajowy brutto. Nawiązując do zapewnień sekretarza stanu MSWiA podkreślił konieczność położenia znacznie większego akcentu na wysokość uposażeń w opracowywanym programie rozwoju.

Po przedstawieniu informacji odbyła się dyskusja, w której głos zabierali między innymi posłanka Katarzyna Piekarska, poseł Jarosław Zieliński, poseł Arkadiusz Czartoryski i poseł Edward Siarka. Po dyskusji Przewodniczący Komisji poseł Wiesław Szczepański zapytał, czy są sprzeciwy w kwestii przyjęcia wymienionych informacji.

Wobec braku sprzeciwów Przewodniczący Komisji ogłosił, iż Informacja MSWiA została przyjęta przez Komisję Administracji i Spraw Wewnętrznych bez sprzeciwów.

Posłem sprawozdawcą w Sejmie będzie poseł Arkadiusz Czartoryski

Retransmisja do odsłuchania pod poniższym linkiem